หัวใจสำคัญของจักรยานสองล้อคือ "บาลานซ์" เช่นเดียวกับรถยนต์ครับ ผมให้ความสำคัญเรื่องบาลานซ์นี้เป็นอันดับแรก ขี่ไม่เก่งไม่เป็นไร ปั่นช้าก็ไม่ว่า ขอบาลานซ์ดี ทรงตัวเยี่ยมเป็นพอ ขั้นแรกผมขอแค่นี้ก่อน เราตั้งเป้าหมายกับลูกของเราไว้ทีละขั้นๆ
สกูตเตอร์
การที่จะสอนเด็กหัดทรงตัวนั้นมันพูดสอนกันลำบากครับ เด็กๆ จะจดจำทุกสิ่งทุกอย่างจากการเล่น ฉะนั้นผมจะสอนเขาด้วยการเล่น ของเล่นชิ้นแรกที่จะหัดทรงตัวก็คือสกูตเตอร์ครับ ขอเป็นอันเล็กที่เหมาะกับสรีระของเขานะ (ถ้าลูกคุณโตก็ใช้สกูตเตอร์ใหญ่ขึ้นมาหน่อยได้)
หากไม่มีพื้นฐานการทรงตัว ก็ต้องเริ่มจากการไถสกุตเตอร์นี้ไปก่อนครับ มันเตี้ย ทรงตัวง่าย เด็กๆ ไม่ค่อยกลัว เล่นพลาดก็ไม่ค่อยล้มจนเจ็บ ปล่อยให้เขาเล่นอิสระครับ ไถทางตรงคล่องแล้วก็ต้องสอนเขาเลี้ยว (อันนี้แหละ เริ่มเรียนรู้เรื่องบาลานซ์ขั้นที่สองล่ะ)
เริ่มด้วยการหัดสลาลอมครับ ใช้สิ่งของมาวางไว้ห่างกันเป็นระยะๆ แล้วผ่านเข้าไปแบบซิกแซก อ้อมซ้าย อ้อมขวา สลับกันไป พอคล่องแล้วก็ค่อยย่นระยะให้วัตถุแต่ละอันมันใกล้กันมากยิ่งขึ้น หรือจะเพิ่มความเร็วมากขึ้นก็ได้ (ช่วงนี้ระวังล้มด้วยครับ)
จักรยาน
เริ่มจากไม่มีล้อช่วย
และแล้วช่วงเวลาที่รอคอยก็มาถึง หาจักรยานที่เขานั่งแล้วสามารถวางเท้าแตะพื้นได้อย่างมั่นคงครับ เพื่อเขาจะได้ไม่กลัว เพราะหากกำลังจะล้มก็เอาขายันพื้นได้ มันช่วยเพิ่มกำลังใจให้เขากลัวน้อยลง
ถอดบันไดออกทั้งสองข้าง และมัดขาจานให้มันอยู่นิ่งกับที่ ให้เด็กเอาเท้าไถพื้นจนรถแล่นเคลื่อนที่ ให้เขาเล่นแบบนี้แหละครับ เล่นจนชิน เล่นจนตัวเองบาลานซ์รถเป็น จนรู้ว่าตัวเองต้องถ่ายน้ำหนักไว้ตรงไหน อย่างไร ต้องโน้มตัว เอียงตัว ฯลฯ
- พอคล่อง หรือเริ่มเบื่อก็ลองใส่บันไดให้ลองถีบดูครับ
เริ่มจากแบบมีล้อช่วย
ถ้าใครไม่ใช่สกูตเตอร์ก็จะเริ่มจากจักยานที่มีล้อช่วย 2 ล้อด้านหลังก็ได้นะครับ แต่ต้องรอให้เขาปั่นได้แบบมั่นใจก่อน วิธีจะดูว่าถอดล้อช่วยได้หรือยังก็คือ ดูว่าลูกของท่านเลี้ยวโค้งแล้วมีการถ่ายน้ำหนักตัวหรือไม่ เพราะรถมีล้อช่วยมันจะตั้งตรงตลอดเวลา หากจะเลี้ยวให้เร็วก็ต้องทิ้งน้ำหนักถ่วงด้านในไว้
หรือจะค่อยๆ ร่นล้อช่วยให้มันสูงขึ้นทีละนิดก็ยังไหว ร่นสุงขึ้นจนทางตรงเขาปั่นได้โดยใช้แค่สองล้อ แต่พอตอนเลี้ยวรถเริ่มเอียงล้อช่วยมันก็มาแตะพื้นถนนเอง ค่อยๆ ลองถามเขาว่าอยากให้ถอดล้อช่วยออกไหม อะไรทำนองนี้ แต่อย่าไปบังคับเขา จำไว้ว่า "ถอดเมื่อเขาพร้อมเท่านั้น"
Tips
- ระวังอย่าให้เด็กล้มในช่วงฝึกหัด เพราะบางคนจะกลัว บางคนใจเสาะหน่อยก็จะถอดใจไม่อยากขี่อีก
- ใส่เครื่องป้องกันไว้ก่อน เริ่มจากกางเกงยีนส์ สนับเข่า สนับศอก หมวกนิรภัย ถุงมือ
- เด็กเล็กเรียนรู้เรื่องบาลานซ์ได้ดี อย่าดูถูกเขา อย่ากลัวว่าเขาจะทำไม่ได้ หากเขาอยากลอง ต้องปล่อยให้ลอง
- เด็กที่มีเพื่อนๆ แถวบ้านปั่นจักรยานเป็น จะมีพัฒนาการที่ดีกว่าเด็กที่หัดเองคนเดียว
- จูงใจให้เด็กชอบปั่นจักรยานด้วยการพาไปปั่นในสถานที่สวยๆ สบายๆ เช่นสวนสาธารณะ หรือพกจักรยานไปต่างจังหวัดด้วย
สดๆ ร้อนๆ เมื่อเช้านี้เองครับที่สวนเบญจกิตติ
